ارزیابی فعالیتها در بیمارستانهای ارتقا دهنده سلامت
در حال حاضر کیفیت فعالیتهای ارتقای سلامت در بیمارستانهای عضو شبکه بینالمللی بیمارستانهای ارتقادهنده سلامت بهصورت سیستماتیک مورد ارزیابی قرار نمیگیرد.
بیمارستانهایی که عضو شبکه بینالمللی میشوند:
- اصول بنیادی و راهبردهای بهکارگیری توصیههای وین را امضا کرده و متعهد به انجام آنها میشوند؛
- به شبکه ملی و منطقهای بیمارستانهای ارتقا دهنده سلامت درکشورهایی که این چنین شبکهای وجود دارد متعلق هستند (بیمارستانها در کشورهایی که چنین شبکههایی را ندارند مستقیما با موسسه هماهنگ کننده بینالمللی در ارتباط هستند)؛ و
- با قوانین و برنامههای ثبت شده در سطوح بینالمللی و ملی منطقهای هم راستا هستند.
بیمارستانهایی که در شبکه بینالمللی عضویت دارند علاوه بر این باید خود را متعهد کنند که به بیمارستانی تبدیل شوند که در آن استعمال دخانیات وجود نداشته باشد و سه پروژه یا فعالیت ویژه را در ارتباط با کارکنان، بیماران، جامعه یا ارتقای قوانین معمول سازمانی با تاثیر احتمالی بر سلامت اجرا نمایند. پایگاه اطلاع رسانی اینترنتی نیز در این راستا ایجاد شده است تا به ثبت پروژهها و فعالیتها، تامین اطلاعات کلیدی بیمارستانها و فعالیتهای ارتقای سلامت بپردازد[52].
در سطح بین المللی تلاشها در جهت مرور و توسعه سیستمهای ارزیابی ارتقای سلامت در جریان است. در جریان چهارمین و پنجمین کارگاه سالانه هماهنگ کنندههای شبکه ملی و منطقهای در سال 1998 و 1999 به این موضوع اشاره شد و همچنین نتیجهگیری شد که تاکنون ارزیابیهای انجام شده اغلب در سطح پروژه بوده و فقط معدود راهبردهایی از کنترل کیفیت در سطح شبکه به کار گرفته شدهاند و اغلب هماهنگکنندهها نیز با مشکلات زیادی در رابطه با توسعه و بهکارگیری برنامههای ارزیابی مواجه شده بودند. ارزیابیهای گوناگونی در سطوح شبکههای ملی و منطقهای انجام شده است (با این حال هیچکدام بهخوبی توسعه نیافتهاند) [53] .
مطالعه مروری پیشین در سال 1998، مداخلات و نیز مشکلات موجود در ارزیابی بیمارستانهای ارتقا دهنده سلامت را شناسایی نموده است[54]. در بین ابزارهای توسعه یافته و بهکارگیری شده، برنامه اعتباربخشی بیمارستانها که از مراسم اهدای جایزه بیمارستان سالم در انگلستان حاصل شد، بیش از بقیه مورد استفاده قرار گرفته است. بیمارستانها پس از درخواست خودشان، تحت بررسی استاندارد توسط بازرسان داخلی و نیز ارزیابی خارجی قرار میگیرند.
بیمارستانها برای اعتباربخشی پس از بررسی و مصاحبه با کارکنان و بیماران به طور رسمی بهعنوان بیمارستان ارتقا دهنده سلامت، اعتبارنامه دریافت مینمایند. سیستم مشابهی در آلمان به اجرا درآمد که شامل دو بررسی دورهای از بیمارستانها و بازدید از یک بیمارستان عضو توسط نماینده شبکه بود. مسئولین ارزیابی خارجی به این نتیجه رسیدند که این بیمارستانها را در شبکه قبول نمایند. با این حال، تجربیات آلمانیها نشان میداد که به دلیل مسایل مالی انجام این بازدیدها مشکل بود. همچنین شبکه آلمان بر روی پذیرش مدل عالی انجمن اروپایی مدیریت کیفیت و سیستم امتیازدهی متوازن جهت بهکارگیری سیستماتیک ارتقای سلامت در ساختار و فرهنگ سازمانی بیمارستانها کار کردهاند. گزارشی از روند این فعالیت نیز در کتاب حاضر موجود است.
در سال 1994 شبکه لهستان بهکارگیری سیستم خود- ارزیابی را جهت پایش ارتقای عملکرد بیمارستانهای خود آغاز نمود؛ ولی بهدلیل مسایل اعتباری استفاده از این سیستم ادامه پیدا نکرد. سیستم شبکه دانمارک در دسامبر سال 2000 تصمیم به آغاز بهکارگیری برخی استانداردهای جدید گرفته است.
قسمتی از این فعالیتها نیز در این وب سایت ارایه شده است. دیگر کشورهای عضو منطقه اروپایی سازمان بهداشت جهانی، برنامههای مشابه قبلی شامل بازدید از مناطق، بررسیهای دورهای، خود-ارزیابی و مطالعات دیگر را آغاز نمودند. در خارج از اروپا، وزارت سلامت تایلند مطالعهای را ترتیب داد که در آن 17 بیمارستان ارتقا دهنده سلامت با 23 بیمارستان غیر ارتقا دهنده سلامت مقایسه شدند[55]. پرسشنامهای طراحی شد و خود- ارزیابی بهکارگیری راهبردهای بیمارستانهای ارتقا دهنده سلامت با توجه به ابعاد زیر انجام شد:
1) ریاست و ادارات کل 2) تخصصین منابع و توسعه منابع انسانی 3) محیط حمایتی 4) ارتقای سلامت کارکنان 5) ارتقای سلامت بیماران و خانوادههایشان و 6) ارتقای سلامت جامعه.
قبل از انجام هرگونه مقایسه معتبر، بسیاری از موضوعات روش شناختی باید روشن شوند؛ با این حال، این مطالعه حاوی افکار نوآورانه زیادی بود که ممکن است در آینده بهدقت شرح داده شوند.
هنگام تحریر این مقاله سایر رویکردهای شبکههای ملی– منطقهای در منطقه اروپایی سازمان بهداشت جهانی، هنوز در مراحل ابتدایی قرار داشتند[56،57]. با این که منظور سازمان بهداشت جهانی، ارزیابی نحوه اجرا و رتبهبندی بیمارستانهای ارتقا دهنده سلامت نیست، فقدان ارزیابیهای سیستماتیک فعالیتهای ارتقای سلامت، مانعی در جهت ارتقای مستقیم این فعالیتها است.
|